Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (art.1)

Organizacja Narodów Zjednoczonych, która powstała na konferencji w San Francisco w 1945 r., postawiła sobie za cel nie tylko utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie, lecz również rozwój i wzmocnienie ochrony praw człowieka. Na realizację tego celu składało się stworzenie szeregu standardów z zakresu ochrony praw człowieka o charakterze ponadnarodowym. W wyniku tych działań powstała Międzynarodowa Karta Praw Człowieka (ang. „International Bill of Rights”), w skład której wchodzą:

1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
2. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
3. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych
4. I Protokół dodatkowy do MPPOiP w sprawie zawiadomień indywidualnych
5. II Protokół dodatkowy do MPPOiP w sprawie kary śmierci

Uchwalenie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 r. dało podstawy do stworzenia szeregu konwencji i innych umów międzynarodowych z zakresu wolności i praw człowieka. Na początku lat 50-tych XX-tego wieku rozpoczęto prace nad Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowym Paktem Praw Społecznych, Gospodarczych i Kulturalnych. Obydwa Pakty zostały uchwalone przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 16 grudnia 1966 r., natomiast weszły w życie w 1976 r. (tj. po upływie trzech miesięcy od daty złożenia Sekretarzowi Generalnemu ONZ do każdego z nich trzydziestego piątego dokumentu ratyfikacyjnego lub dokumentu przystąpienia). W 1966 r. została również otwarta do podpisu Międzynarodowa Konwencja w sprawie wszelkich form dyskryminacji rasowej, w której zdefiniowano pojęcie dyskryminacji rasowej, a państwa – strony tej Konwencji zobowiązały się wprowadzić bezzwłocznie i za pomocą wszelkich środków politykę zmierzająca do likwidacji tej dyskryminacji we wszystkich jej formach. W następnych latach Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwalało kolejne konwencje, które ukształtowały międzynarodową ochronę praw i wolności człowieka.

Więcej informacji o organach i działalności ONZ znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Ciała traktatowe ONZ

Na system kontroli przestrzegania praw człowieka składają się liczne instrumenty prawne, w tym między innymi tzw. ciała traktatowe (ang. „treaty monitoring bodies”), czyli specjalne komitety powołane do monitorowania wypełniania przez państwa postanowień poszczególnych paktów i konwencji ONZ. Komitety te powołane są na mocy postanowień poniższych traktatów:

1. Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych przyjętego w Nowym Jorku w dniu 16 grudnia 1966 r. (Komitet Praw Człowieka)
2. Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych przyjętego w Nowym Jorku w dniu 16 grudnia 1966 r. (Komitet Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych)
3. Międzynarodowej Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej przyjętej w Nowym Jorku w dniu 7 marca 1966 r. (Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej)
4. Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet przyjętej w Nowym Jorku w dniu 18 grudnia 1979 r. (Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet)
5. Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, przyjętej w Nowym Jorku w dniu 10 grudnia 1984 r. (Komitet Przeciwko Torturom)
6. Konwencji o prawach dziecka przyjętej w Nowym Jorku w dniu 20 listopada 1989 r. (Komitet Praw Dziecka)
7. Międzynarodowej Konwencji o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin przyjętej w Nowym Jorku w dniu 18 grudnia 1990 r. (Komitet ds. Ochrony Praw Pracowników Migrujących oraz Członków Ich Rodzin)
8. Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przyjętej w dniu 13 grudnia 2006 r. (Komitet ds. Praw Osób Niepełnosprawnych)
9. Konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem przyjętej w dniu 20 grudnia 2006 r. (Komitet ds. Wymuszonych Zaginięć)

O dokumencie